W związku z zaawansowanymi pracami nad projektem ustawy o bezpieczeństwie morskim przedstawiamy poniżej wyjaśnienia dla środowiska żeglarskiego w zakresie wprowadzanych regulacji dotyczących bezpieczeństwa żeglugi jachtów morskich.
Nowa ustawa o bezpieczeństwie morskim wprowadza kilka porządkujących zmian w zakresie uprawiania żeglugi jachtami morskimi. Podstawową zmianą jest wprowadzenie podziału jachtów morskich na jachty rekreacyjne oraz jachty komercyjne.
Zmiany nie dotyczą przepisów dla jachtów rekreacyjnych o długości całkowitej do 15 m. Odnośnie takich jednostek została zachowana liberalizacja z 2007 r.
W projekcie ustawy zostały doprecyzowane poszczególne wymagania dla jachtów komercyjnych oraz rekreacyjnych o długości całkowitej powyżej 15 m w celu zapewnienia bezpieczeństwa jednostek znajdujących się na akwenach morskich oraz osób znajdujących się na ich pokładzie.
Wprowadzono zasady i reguły przewożenia pasażerów na jachtach komercyjnych. Aby zapewnić bezpieczeństwo pasażerom korzystającym z usług armatorów takich jachtów niezbędne jest wprowadzenie osobnych wymagań odpowiadających tej specyfice żeglugi komercyjnej. Regulacje spowodują, że osoby (pasażerowie) chcące skorzystać z atrakcji jakie niesie ze sobą podróż morska, będą bezpieczne w trakcie rejsów na pokładzie takich statków. Należy również zaznaczyć, że wymagania dla jachtów komercyjnych używanych do czarterowania statku bez załogi zostały ograniczone do spełniania kryteriów w zakresie budowy statku, jego stałych urządzeń i wyposażenia (m.in. w środki ratunkowe i sygnalizacyjne, nawigacyjne, urządzenia radiokomunikacyjne, przeciwpożarowe). Oznacza to w praktyce, że jachty będą zobowiązane do posiadania Karty Bezpieczeństwa, ale w przypadku takich jachtów komercyjnych w stosunku do załogi dalej obowiązywać będą patenty żeglarskie lub motorowodne. Zakwalifikowanie takich statków do jachtów komercyjnych ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa jednostek czarterowanych znajdujących się na akwenach morskich oraz osób znajdujących się na ich pokładzie.
Kwestie przewozu pasażerów na jachtach komercyjnych zostały uproszczone w stosunku do żeglugi pasażerskiej. Pozostało ograniczenie przewożonych pasażerów do 12 osób zgodnie z przepisami międzynarodowymi. Wprowadzenie rejestracji pasażerów zwiększy skuteczność oraz możliwość szybkiej pomocy w sytuacjach zagrożenia przez służby SAR.
Powyższe regulacje mają na celu stworzenie odpowiednich warunków dla przedsiębiorcy, który chce prowadzić uczciwą działalność stosując się do obowiązujących przepisów, jednocześnie zapewniając odpowiedni poziom bezpieczeństwa osobom zainteresowanym korzystaniem z takich usług. Konieczne jest, aby statek komercyjny był odpowiednio wyposażony i przygotowany do przewozu pasażerów oraz obsadzony odpowiednio wyszkoloną załogą.
W nowej ustawie o bezpieczeństwie morskim znalazły się również uregulowania dotyczące kwalifikacji załóg jachtów komercyjnych, które nie dotyczą jachtów czarterowanych bez załogi. Osoby czarterujące takie jachty będą uprawiać żeglugę zgodnie z przepisami kwalifikacyjnymi dla załóg jachtów rekreacyjnych, określonych przez ministra właściwego ds. sportu (patenty żeglarskie wydawane przez właściwy polski związek sportowy).
Dla podniesienia bezpieczeństwa żeglugi oraz osób przebywających na jachtach podczas rejsów komercyjnych z udziałem pasażerów, zostanie wprowadzona nowa grupa kwalifikacji w zakresie kierowania oraz bezpiecznej obsługi jachtów komercyjnych. Kwalifikacje z tej grupy są nieobligatoryjne dla osób, które chcą powiązać przyszłość z zawodowym żeglarstwem. Oznacza to, że obecne kwalifikacje sportowe będą również obowiązywały na takich jachtach pod warunkiem posiadania 3 świadectw przeszkolenia STCW w zakresie: indywidualnych technik ratunkowych (ITR); ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego (PPOŻ); elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej (MED). Wprowadzono 4 warianty kwalifikacji uprawniające do prowadzenia jachtów morskich:
· patenty żeglarskie i motorowodne – dla jachtów rekreacyjnych oraz jachtów komercyjnych czarterowanych bez załogi;
· patenty żeglarskie i motorowodne uzupełnione 3 świadectwami przeszkoleń podstawowych STCW – dla jachtów komercyjnych;
· kwalifikacje zawodowe marynarzy uzupełnione o specyfikę uprawiania żeglugi na jachtach morskich – dla jachtów rekreacyjnych i komercyjnych (w przypadku komercyjnych z aktualnymi świadectwami przeszkoleń podstawowych STCW);
· zawodowe patenty żeglarskie – dla jachtów komercyjnych oraz mega – jachtów.
Rozwijający się światowy rynek żeglarstwa komercyjnego stwarza zapotrzebowanie na osoby posiadające żeglarskie kwalifikacje zawodowe (wymienione jako ostatnie). W Polsce prowadzone są już szkolenia takiego rodzaju, na podstawie programów szkoleniowych administracji Wielkiej Brytanii.
Wprowadzenie jachtingu komercyjnego pozwoli na zapewnienie bezpieczeństwa osób korzystających z usług świadczonych przez jachty komercyjne poprzez zapewnienie właściwego wyposażenia oraz obsadzenia odpowiednio przeszkoloną załogą. Uprości to również pracę na jachtach osobom posiadającym obecnie kwalifikacje zawodowe zgodne z STCW czy krajowe kwalifikacje w tym rybackie.
