Port Gdynia to dziś jeden z najważniejszych ośrodków morskich na Południowym Bałtyku. Za nami prawie 90 lat historii projektu kreślonego przez czołowych polskich inżynierów, 90 lat urzeczywistniania wizji śmiałej – i jak się okazało -od początku dobrze przemyślanej i realnej.
Spośród ośmiu branych pod uwagę lokalizacji, inż. Tadeusz Wenda, któremu w 1920 roku zlecono wybranie miejsca na budowę przyszłego portu oraz wykonanie projektu, wskazał właśnie Gdynię. We wrześniu 1922 roku Sejm RP przyjął ustawę o budowie portu w Gdyni. Sprzyjała temu sytuacja międzynarodowa, powrót Polski nad morze na mocy Traktatu Wersalskiego i konieczność budowy portu, który uniezależniłby gospodarkę morską Rzeczypospolitej od Wolnego Miasta Gdańska.
Ponad 120 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni magazynowej, prawie 9 kilometrów nabrzeży, 320 hektarów basenów o głębokości od 6 do 12 metrów – w 1935 roku do Gdyni zawijać mogły już największe statki. Miasto szybko stawało się polskim oknem na świat. W 1937 roku przeładunki w porcie przekraczały 9 mln ton, a Konferencje Żeglugowe uznały Gdynię za Port bazowy I kategorii.
Gdynia, która w 1926 roku uzyskała prawa miejskie, do 1939 roku ponad 10-krotnie zwiększyła liczbę mieszkańców z 12 do 127 tysięcy. Do miasta w poszukiwaniu lepszego życia i pracy przybywali ludzie z całej Polski.
Po dramatycznym okresie II wojny światowej i odbudowie zniszczonych nabrzeży i urządzeń, Gdynia odzyskała swoją pozycję głównego polskiego portu drobnicowego. W latach 50-tych Gdyni wyznaczono rolę portu drobnicowego. Port nie wykorzystywał w pełni swoich możliwości, zwłaszcza do obsługi wielkich zbiornikowców i masowców, choć był najnowocześniejszym, najgłębszym i najlepiej zagospodarowanym polskim portem. Dopiero w 1965 roku osiągnięto poziom przeładunków sprzed wojny. W kolejnych latach Gdyński port zwiększał swoje przeładunki, stając się coraz ważniejszym punktem na mapie portów południowego Bałtyku oraz Europy.
W roku 2000 powołany na mocy ustawy o portach i przystaniach morskich Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. przejął rolę podmiotu zarządzającego portem. Działalność przeładunkową prowadzą odrębne – dziś już w większości prywatne podmioty. Misją Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. są konsekwentne działania w celu zapewnienia warunków dla rozwoju sektora usługowego Portu Gdynia, poprzez rozwój infrastruktury, wspieranie dobrych praktyk rynkowych i dbałość o dobro otoczenia społecznego. ZMPG-a S.A. dba o utrzymanie stabilnej i mocnej pozycji Portu Gdynia w regionie bałtyckim i w ramach europejskiego korytarza transportowego Północ-Południe. Realizuje przedsięwzięcia na rzecz lepszej dostępności portu od strony zaplecza oraz optymalnego wykorzystania terenów i infrastruktury portowej .
PORT GDYNIA to od 90 lat uznana marka w systemach transportowo-logistycznych na całym świecie – port przyjazny dla klientów i otoczenia ! Rok 2012 jest rokiem wyjątkowym dla środowiska gdyńskich portowców, gdyż w roku tym Port Gdynia obchodzić będzie jubileusz swojego 90-lecia.
ZMPG/MiO
Zdjęcie: Tadeusz Urbaniak
***
Będzie pomnik inżyniera Tadeusza Wendy
– Radni ( podczas środowej Sesji Rady Miasta) wyrazili zgodę na lokalizację pomnika inżyniera Tadeusza Wendy, budowniczego portu w Gdyni, na ostrodze wychodzącej z Nabrzeża Kutrowego (Molo Rybackie) ku południu w głąb Basenu Prezydenta.
Tadeusz Apolinary Wenda (1863-1948) – twórca projektu i budowniczy portu morskiego
Studiował w Warszawie w Szkole Głównej na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W 1890 r. skończył w Petersburgu Instytut Komunikacji i rozpoczął pracę przy budowie kolei na terenie Rosji i Królestwa Polskiego. W latach wojny kierował budową portu w Windawie i Rewlu (dziś Tallin). Od chwili odzyskania przez Polskę niepodległości swoją bogatą wiedzę i zdolności oddał służbie ku jej rozwojowi.
W 1920 r. wiceadmirał Kazimierz Porębski, szef Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Sprawa Wojskowych, zlecił inż. Wendzie wybranie miejsca na budowę przyszłego portu i wykonanie projektu. „Przyszedłem do przekonania, że jedynym i najlepszym miejscem do budowy portu jest dolina między tzw. Kępą Oksywską i Kamienną Górą. Ponieważ w tej dolinie leży znana od dawna polskim letnikom nadmorskim wioska Gdynia, więc przyszłemu portowi nadano też nazwę Gdynia” – wspominał po latach Tadeusz Wenda. Budową zaprojektowanego przez siebie portu kierował do 1932 r., po czym został naczelnikiem Wydziału Techniczno-Budowlanego Urzędu Morskiego w Gdyni, pełniąc równocześnie szereg funkcji społecznych. Był prezesem Towarzystwa Techników w Gdyni oraz prezesem Towarzystwa Polsko-Francuskiego.
W 1937 r., w wieku 74 lat, odszedł na emeryturę. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jego imieniem nazwano pierwsze molo wybudowane w gdyńskim porcie. Zmarł we wrześniu 1948 r. w Komorowie pod Warszawą.
