Unia Europejska, Stany Zjednoczone i Kanada podjęły 24 maja decyzję o połączeniu sił na rzecz badań naukowych nad Oceanem Atlantyckim. Porozumienie dotyczy przede wszystkim koordynacji wysiłków na rzecz obserwacji oceanów, które są podejmowane przez trzech partnerów. Celem jest lepsze poznanie Oceanu Atlantyckiego oraz wspieranie zrównoważonego zarządzania jego zasobami. Prace będą również obejmowały zbadanie wzajemnych oddziaływań między Oceanem Atlantyckim i Oceanem Arktycznym, w szczególności w odniesieniu do zmian klimatu. Sama tylko UE i jej państwa członkowskie inwestują rocznie prawie dwa miliardy euro w badania morskie. Podczas konferencji wysokiego szczebla, która odbyła się w Irlandzkim Instytucie Morskim w Galway, podpisano oświadczenie w sprawie współpracy w rejonie Oceanu Atlantyckiego W wydarzeniu uczestniczył również premier Irlandii, Enda Kenny (MEMO/13/455).
Komisarz ds. badań, innowacji i nauki, Máire Geoghegan-Quinn, powiedziała: „Ogromny potencjał gospodarczy Atlantyku pozostaje w dużej mierze niewykorzystany. Prawdopodobnie wiemy więcej na temat powierzchni Księżyca i Marsa niż na temat głębinowego dna morskiego. Stowarzyszenie może w znacznej mierze przyczynić się do sprostania takim wyzwaniom, jak zmiana klimatu czy bezpieczeństwo żywnościowe.”.
Komisarz ds. gospodarki morskiej i rybołówstwa, Maria Damanaki, powiedziała: „Dzisiejsze porozumienie opiera się planie działania na rzecz Atlantyku, który został przedstawiony w tym miesiącu. Niniejsza inicjatywa ma szczególne znaczenie dla pięciu państw członkowskich UE położonych nad Atlantykiem, ale jest otwarta dla naukowców z całej Europy i spoza niej. Zdobyta wiedza przyniesie wszystkim korzyści.”.
W porozumieniu stwierdzono, że badania naukowe nad Oceanem Atlantycki będą w wielu dziedzinach bardziej skuteczne, jeżeli będą koordynowane na poziomie transatlantyckim. Obszary wyznaczone do potencjalnej współpracy w ramach umowy obejmują:
– obserwację oceanu;
– wymianę danych na temat temperatury, zasolenia oraz kwasowości;
– interoperacyjność i koordynację infrastruktur umożliwiających obserwację, takich jak boje pomiarowe i statki badawcze;
– zrównoważone gospodarowanie zasobami oceanu;
– mapowanie dna morskiego i siedlisk bentosowych;
– wspieranie mobilności naukowców;
– określenie i zalecanie priorytetów badawczych na przyszłość.
Kontekst
Na konferencji w Galway, podczas której utworzono stowarzyszenie, oprócz premiera Irlandii, Enda Kenny’ego, uczestniczyli również: Simon Coveney, irlandzki minister ds. rolnictwa, żywności i morza; komisarz Maria Damanaki i komisarz Máire Geoghegan-Quinn; przedstawiciele USA, Kanady i państw członkowskich UE położonych nad Atlantykiem, oraz przedstawiciele środowisk badawczych i przemysłowych.
Od 2002 r. Unia Europejska zainwestowała ponad dwa miliardy euro w ponad tysiąc projektów z zakresu badań morskich. Obejmują one:
– kwotę w wysokości 10 mln euro na czteroletni projekt ice2sea mający na celu określenie wpływu, jaki topniejący lód może mieć na poziom morza wzdłuż linii brzegowej Europy;
– kwotę w wysokości 62 mln euro na projekty MyOcean polegające na monitorowaniu i prognozowaniu;
– kwotę w wysokości 7 mln euro na czteroletni projekt Euro-Basin mający na celu lepsze zrozumienie procesów na poziomie dorzeczy mających wpływ na ekosystemy Północnego Atlantyku, wynikających z naturalnych zmian klimatu i ze zmian związanych z działalnością człowieka.
Poprzez projekty EuroFleets UE prowadzi również prace nad stowarzyszeniem badań europejskich flot badawczych.
Plan działania na rzecz Atlantyku (IP/13/420) zaproponowany przez Komisję w dniu 13 maja 2013 r. ma na celu ożywienie gospodarki morskiej w obszarze Oceanu Atlantyckiego. Pokazuje on, w jaki sposób państwa członkowskie UE położone nad Atlantykiem, ich regiony i Komisja mogą przyczynić się do zrównoważonego rozwoju w regionach przybrzeżnych i dążyć do prowadzenia „niebieskiej gospodarki”, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi środowiskowej i ekologicznej Oceanu Atlantyckiego.
Istniejącą unijną strategię na rzecz badań morskich określono w 2008 r. Opiera się ona na założeniu, że nauka i technika dostarczają jednego z rozwiązań umożliwiających pogodzenie promowania zrównoważonego rozwoju w ramach działań związanych z morzem z ochroną środowiska naturalnego.
Obraz: wikipedia.pl
