11 października rozpoczęły się konsultacje publiczne oraz uzgodnienia międzyresortowe dotyczące tzw. IV ustawy deregulacyjnej. Pakiet portowy projektu ustawy zakłada zwiększenie konkurencyjności polskich portów, poprzez skrócenie czasu kontroli granicznych w portach morskich oraz wydłużenie terminu na rozliczenie VAT w imporcie przez upoważnionych przedsiębiorców.
Pomimo znacznego wzrostu przeładunków kontenerów w polskich portach, wciąż duża część krajowego importu przechodzi przez port w Hamburgu. Według Ministerstwa Gospodarki przez niemiecki port trafia do Polski około 600 tys. TEU ładunków.
Proponowane zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom importerów i służą interesom naszych portów. Najważniejszą zmianą jest skrócenie czasu czynności urzędowych (innych niż kwarantanna i badania laboratoryjne) do 24 godzin.
Organy upoważnione do kontroli będą informowane przez urząd celny o przywozie towaru, oraz wyznaczonym po konsultacji z operatorem portowym i dysponentem towaru miejscu i terminie kontroli (co do godziny). W uzasadnionych ustawowo przypadkach czas kontroli może ulec wydłużeniu do 48 godzin.
Skrócenie czasu odpraw jest zbieżne z wymaganiami dyrektywy Parlamentu i Rady UE (2010/65), mającej na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych przedsiębiorstw żeglugowych. Dyrektywa nakłada obowiązek wdrożenia platformy elektronicznego obiegu dokumentów w portach (Port Community Systems). Wprowadzone do systemu dane mają być rozsyłane do wszystkich działających w portach służb i inspekcji, bez konieczności obiegu dokumentów pomiędzy urzędami, co powinno skrócić czas kontroli.
Istnieje jednak obawa, że wdrożenie platformy zapewniającej od strony technicznej koordynację różnych instytucji, może nastąpić po wejściu w życie ustawy deregulacyjnej, które jest planowane na początek 2014 roku.
Kolejną ważną zmianą zawartą w „pakiecie portowym’’ ustawy jest wydłużenie terminu na rozliczenie VAT w imporcie przez upoważnionych przedsiębiorców (tzw. AEO – Authorised Economic Operator). Przedsiębiorcy posiadający status AEO pomimo korzystania z ułatwień dotyczących kontroli celnej, muszą obecnie płacić VAT w ciągu 10 dni od dnia powiadomienia przez urząd celny o wysokości należności.
Nowa propozycja ministerstwa daje przedsiębiorcom AEO możliwość rozliczania podatku w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów. Autorzy zmian w ustawie podkreślają, że podobne regulacje stosowane są w innych krajach UE (m.in. w Niemczech, Holandii, Słowacji, Czechach, Estonii czy Austrii). Obowiązek zapłaty podatku VAT od importowanych towarów przypada tam na okres od 45 do 90 dni.
Proponowane zmiany mają przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności polskich portów i terminali względem podmiotów z Niemiec, Holandii i Rosji. Według ministerstwa nowe regulacje zwiększą obroty towarowe w portach morskich, obniżą koszty i skrócą czas transportu towarów do miejsc docelowych.
Konsultacje zakończą się 12 listopada br.
Ł.Z.
