Szczecin dnia 24 lutego 2012 r.
Szanowny Pan Piotr Krzystek
Prezydent Miasta Szczecin
Urząd Miasta Szczecin
Plac Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin
Szanowny Panie Prezydencie,
Dot. Przeszkód w rozwoju branży transportowej.
Postępująca integracja europejskiego rynku usług portowych zmusza port w Szczecinie do konkurowania nie tylko z tradycyjnymi, trójmiejskimi rywalami ale również z wysoko rozwiniętymi portami niemieckimi. Wydaje się, iż szansą na powodzenie w tej rywalizacji jest specjalizacja naszego portu. Już dziś wielu polskich przedsiębiorców uważa Szczecin za istotny punkt w łańcuchu dostaw towarów skonteneryzowanych.
Silna pozycja naszego portu w przedmiotowym sektorze ładunków pozwoliła na rozwój wysoko wyspecjalizowanych przedsiębiorstw przeładunkowych, przewoźniczych i spedycyjnych, płacących podatki na terenie gminy Miasto Szczecin i odgrywających istotną rolę na lokalnym rynku pracy.
Niestety, obecnie obowiązujące przepisy prawne nie tylko utrudniają, ale wręcza zagrażają dalszemu funkcjonowaniu wspominanych przedsiębiorstw.
Zgodnie z art. 13 g ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115) za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia określonego przepisami o ruchu drogowym lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu wymierza się karę pieniężną, w drodze decyzji administracyjnej. Wspomnianą karę ustala się za przekroczenie dopuszczalnej wielkości parametru pojazdu. W przypadku przekroczenia dopuszczalnej wielkości więcej niż jednego parametru karę ustala się jako sumę wysokości kar z tytułu każdego przekroczenia. Jeżeli przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi występują na kilku osiach pojedynczych lub osiach wielokrotnych pojazdu, karę ustala się jako sumę wysokości kar z tytułu każdego przekroczenia.
Ust. 1 b stanowi z kolei, iż karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, nakłada się na:
1. podmiot wykonujący przejazd;
2. nadawcę, załadowcę lub spedytora ładunku, jeżeli okoliczności sprawy i dowody jednoznacznie wskazują, że podmiot ten miał wpływ lub godził się na powstanie naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego.
W myśl z kolei art. 55a ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601) zabrania się nadawcy a także spedytorowi, odbiorcy, organizatorowi transportu lub innemu podmiotowi zlecającemu przewóz, zlecania przewozu drogowego przesyłki towarowej pojazdem nienormatywnym bez wymaganego zezwolenia na taki przewóz. Prawo przewozowe jest jednym z aktów, które składają się na „obowiązki lub warunki przewozu drogowego”. Zgodnie z art.92a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10.000 złotych za każde naruszenie. Takiej samej odpowiedzialności podlega spedytor, nadawca, odbiorca, załadowca, organizator wycieczki, organizator transportu, operator publicznego transportu zbiorowego – jeżeli okoliczności sprawy i dowody jednoznacznie wskazują, że podmiot ten miał wpływ lub godził się na powstanie naruszenia. Przepisy art. 92a, pkt 3 wprowadzają dodatkowo zapis, zgodnie z którym podczas jednej kontroli łączna suma kar nałożonych na poszczególne podmioty uczestniczące w procesie przewozu, może osiągnąć kwotę do 40.000 złotych.
Powyższe przepisy w teorii wydają się logiczne i zasadne w praktyce jednak nie tworzą spójnego systemu. Ustawa o drogach publicznych nie została bowiem zaliczona do aktów tworzących „obowiązki lub warunki przewozu drogowego” tym samym zaś ograniczenie łącznej wysokości kar nie odnosi się do kar nałożonych na podstawie ustawy o drogach publicznych. W konsekwencji istnieje ryzyko, że za jedno przewinienie organizator transportu (spedytor) może zostać ukarany dwukrotnie (raz na podstawie ustawy o drogach publicznych i raz na podstawie przepisów ustawy o transporcie drogowym ).
Po drugie, procedura uzyskania pozwolenia na przewóz ładunku nienormatywnego jest archaiczna i zupełnie nie przystaje do realiów rynku usług transportowych, w przypadku gdy mówimy o nieznacznych przekroczeniach wagowych (ale bez przekraczania dozwolonych wymiarów zewnętrznych).
Obecnie możliwe jest uzyskanie tylko jednorazowego zezwolenia na przejazd nienormatywny. Warunki wydawania takich zezwoleń określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu wydawania zezwoleń na przejazdy pojazdów nienormatywnych. Trasa przewozu musi być uzgadniania ze wszystkimi zarządcami dróg, po których ma być wykonywany przewóz, zaś każdy z tych zarządców władny jest wyznaczyć odrębne warunki jego wykonywania. Przykładowo Szczeciński ZDiTM regularnie nakłada obowiązek wykonywania przewozu tylko w godzinach nocnych (23.00-5.00) co szczególnie dezorganizuje przewozy wymagające podstawienia się w Urzędzie Celnym w celu zamknięcia procedur celnych i uzyskania pozwolenia na rozładunek towaru. ZDiTM zezwala na przejazd po mostach i wiaduktach pod warunkiem, że nie znajdują się na nich inni uczestnicy ruchu (podkreślić należy, iż powyższy wymóg dotyczy wyselekcjonowanych obiektów o nośności zapewniającej bezpieczny przejazd). Powyższe warunki z pewnością mają swoje uzasadnienie w przypadku dużych przekroczeń dopuszczalnych norm, ale w sytuacji kiedy normy przekroczono w minimalnym stopniu stanowią tylko i wyłącznie przeszkodę w wykonaniu przewozu oraz skutecznie dezorganizują proces transportu.
W związku z powyższym, zwracamy się z uprzejmą prośbą o wsparcie proponowanego przez nas pakietu rozwiązań.
Na poziomie lokalnym proponujemy:
a. wyznaczenie w obrębie Miasta Szczecin stałych tras kontenerowych (w szczególności wiodących do portu,), wykorzystywanych do przejazdu pojazdów nienormatywnych, co przyśpieszy proces uzgodnień poprzedzających wydanie zezwolenia;
b. dostosowanie warunków przewozu po szczecińskich drogach do rodzaju przewożonego ładunku nienormatywnego, w szczególności ograniczenie stosowania wymogu przewozu w porze nocnej do przypadków kiedy przewożony ładunek rzeczywiście zagraża bezpieczeństwu ruchu;
c. modernizację szczecińskiej infrastruktury drogowej tak aby możliwym było wykorzystywanie jej do przejazdu pojazdów o wyższej masie całkowitej jak również pojazdów o większym nacisku osi na drogę;
Na poziomie krajowym proponujemy:
d. powołania instytucji tzw. „małego nienormatywu” tj. pojazdu, który przekracza dopuszczalne normy w zakresie wagi całkowitej lub nacisku osi na drogę o nie więcej niż 15 %, w stosunku do dopuszczalnych norm – postępowanie w przedmiocie uzyskania zezwolenia na przejazd małego nienormatywu winno być szybkie i odformalizowane – wspomniana kategoria powinna obejmować przede wszystkim przeważone w niewielkim stopniu kontenery czy niepodzielne jednostki ładunkowe jak bloki granitowe;
e. stworzenia jednolitego centralnego systemu wydawania zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych;
f. powołania sieci dróg tranzytowych, po których możliwy będzie odpłatny przejazd pojazdów nienormatywnych bez konieczności uprzedniego uzyskania odrębnego zezwolenia;
g. odformalizowanie procesu wydawania zezwoleń na przejazdy nienormatywne poprzez umożliwienie składania wniosków w postaci elektronicznej.
Ufamy, iż Pan Prezydent przychyli się do naszej prośby.
Z wyrazami Szacunku,
