Zarząd Morskiego Portu Gdańsk jest jednym z dwóch polskich przedsiębiorstw obok PKP PLK, które otrzymają dofinansowanie z programu CEF „Łącząc Europę” w ramach priorytetu CEF Blending. Uzyskane środki pozwolą Zarządowi Morskiego Portu Gdańsk na budowę Nabrzeża Północnego. Inwestycja zlokalizowana w Porcie Zewnętrznym to pierwsza od lat 70. realizacja władz portu, zakładająca budowę od podstaw nowoczesnej infrastruktury przeładunkowej. Marcin Osowski- Dyrektor ds. Infrastruktury ZMPG w wywiadzie dla Mórz i Oceanów przedstawi znaczenie tej przełomowej inwestycji z punktu widzenia strategii rozwoju portu.
Scharakteryzujmy program CEF „Łącząc Europę” oraz opiszmy warunki przyznawania środków unijnych.
Program CEF, czyli Connecting Europe Facility jest nowym instrumentem, który zastąpił dotychczasowy program TEN-T. Wspiera rozwój trzech obszarów – sieci transportowej, energetycznej oraz telekomunikacyjnej. W ramach programu poszczególne przedsiębiorstwa związane z utrzymaniem i rozbudową infrastruktury mogą otrzymać dofinansowanie nawet w wysokości 85% wartości zgłaszanego projektu. W 2015 r. w Port Gdańsk otrzymał dofinansowanie na rozbudowę nabrzeży oraz pogłębienie toru wodnego w Porcie Wewnętrznym oraz na rozbudowę układu drogowo-kolejowego w Porcie Zewnętrznym. Dzięki temu wsparciu Port Gdańsk mógł przeznaczyć na ten cel 400 mln zł. Dodatkowe80 mln zł, pozwoli na budowę zupełnie nowego nabrzeża w Porcie Zewnętrznym. Budowa Nabrzeża Północnego jest inwestycją, której nie mogła sfinansować pierwsza transza unijnego programu. Wiarygodność Portu Gdańsk jako rzetelnego beneficjenta środków unijnych, pozwoliła na częściowe finansowanie tej inwestycji w ramach tzw. Drugiego etapu programu CEF. Środki uzyskane dzięki temu dofinansowaniu pokrywają ok. 30% wartości inwestycji.
Wspomniał Pan o kontynuacji strategicznego programu UE. Wedle jakich kryteriów Unia Europejska wspiera przedsięwzięcia infrastrukturalne?
Port Gdańsk to kluczowy węzeł logistyczny na południowym Bałtyku, a zarazem największy polski port morski. Jednocześnie Gdańsk dysponuje najlepszymi i najbardziej wydajnymi połączeniami drogowo-kolejowymi z siecią transportową kraju oraz Europy Środkowej. Wnioski o dofinansowanie są weryfikowane przez działające przy Ministerstwie Rozwoju Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Tam wnioski są sprawdzane pod kątem merytorycznym i formalno-prawnym. To pas transmisyjny między przedsiębiorstwami ubiegającymi się o dofinansowanie, a instytucją która je przyznaje. Współpraca przebiega płynnie. Staramy się uwzględniać wskazówki CUPT w naszych projektach. Pozwala to na unikanie powielania błędów i nieścisłości.
Budowa Nabrzeża Północnego jako kamień milowy w historii rozwoju Portu oraz jako element unijnych planów zmierzających do usprawnienia przepływu towarów w ramach sieci TEN-T.
To pierwsza od lat inwestycja związana z budową od podstaw nowej infrastruktury. 10 lat temu powstał Terminal DCT. Była to największa inwestycja prywatna dokonana na terenach portowych. Wcześniej w latach 70. powstał pierwszy kompleks Portu Północnego wraz z rurociągami Nafroportu. Dotychczasowe realizacje ZMPG koncentrowały się na przebudowie, rozbudowie i modernizacji istniejącej infrastruktury, nierzadko liczącej już kilkadziesiąt lat. Budowa Nabrzeża Północnego to realizacja nowego 1000 metrowego głębokowodnego i uniwersalnego nabrzeża. Nabrzeże pozwoli z jednej strony na obsługę największych statków oceanicznych, które są w stanie wpłynąć na Bałtyk, z drugiej, z uwagi na swoje parametry nośności nabrzeże będzie mogło służyć nie tylko w charakterze terminala Ro-Ro ale również jako obiekt o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Nabrzeże może służyć do przeładunku transportów wojskowych. Obecnie tę funkcję muszą pełnić inne nabrzeża nie przystosowane do tej roli.
Z punktu widzenia interesów gospodarczych Polski wydajna, nowoczesna infrastruktura na południowym Bałtyku jest inwestycją zwiększającą potencjał gospodarczy całego regionu. Port Zewnętrzny, na który składają się terminale przeładunkowe zlokalizowane na wschód od półwyspu Westerplatte generują 85% wszystkich obrotów. Inwestowanie w tę część portu jest działaniem zgodnym z najnowszymi trendami światowej logistyki, która wymusza na portach tworzenie infrastruktury pozwalającej obsługiwać największe jednostki, w jak najkrótszym czasie.
Jak inwestycja wpłynie na spodziewane wyniki przeładunkowe portu?
Przystępując do przygotowania inwestycji staraliśmy się już je skomercjalizować, zapewnić operatora obsługującego nabrzeże. Okazuje się, że w Gdańsku niezwykle dynamicznie rośnie sektor Automotive, czyli przeładunek aut produkowanych za południową granicą Polski w fabrykach zlokalizowanych w Czechach i na Słowacji, dla których Port Gdańsk w coraz większym stopniu staje się macierzystym portem przeładunkowym. Ci sami armatorzy obsługują również strumień ładunków generowanych przez brytyjskie fabryki. By wejść do pierwszej europejskiej ligi portów specjalizujących się w przeładunkach aut, Port Gdańsk potrzebuje nowych miejsc składowania towarów oraz wydajnej infrastruktury pozwalającej na załadunek i rozładunek aut w jak najkrótszym czasie. Nabrzeże Północne jest idealnie zaprojektowane z myślą o zaspokajaniu tych potrzeb. Startowaliśmy z niskiego pułapu, by w 2017 r. przeładować ponad 90 tys. aut. W perspektywie najbliższych lat, gdy nabrzeże zostanie już oddane do użytku prognozy naszych operatorów zakładają ponad dwukrotne pomnożenie tego wyniku. Oznacza to, że w roku 2020 Port Gdańsk może przeładować ponad 200 000 pojazdów. Należy też zauważyć, że ładunki ro-ro to nie tylko samochody, ale również maszyny rolnicze, górnicze, budowlane oraz inne ładunki dające się wwieźć na kołach na pokład. Potencjał tego nabrzeża jest zatem olbrzymi.
Inwestycję planują Państwo oddać do użytku już w 2020 r. Jaki będzie jej przebieg?
W pierwszej połowie 2018r. do pracy powinien przystąpić wyłoniony w przetargu wykonawca robót budowlanych. Z naszej perspektywy najwięcej pracy jest właśnie teraz, gdy przygotowujemy materiały przetargowe, przystępujemy do ogłaszania przetargu oraz wyboru wykonawcy. Rozpoczęcie procedury przetargowej planujemy na pierwszy kwartał 2018r. Wykonawca powinien przejąć plan budowy w trzecim kwartale 2018 r. Wg naszych szacunków realizacja całego przedsięwzięcia nie powinna zająć więcej niż 2 lata. W 2020 r. powinniśmy już wysyłać zaproszenia na ceremonię otwarcia pachnącego głębokowodnego Nabrzeża Północnego w naszym Porcie.
Opracował Maciej Ostrowski
