Szanowni Państwo, Strategia biznesowa, której jednym z kierunków strategicznych jest zarządzanie spółką z perspektywy zrównoważonego rozwoju oraz publikacja pierwszego zintegrowanego raportu rocznego prezentującego zarówno wyniki finansowe, jak i dane pozafinansowe zainspirowała nas do podzielenia się z Państwem naszymi doświadczeniami z zakresu realizacji inwestycji wzmacniających bezpieczeństwo energetyczne kraju oraz wpływających na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki i tej części Europy.
Zapraszam Państwa do lektury pierwszego z dwunastu newsletterów, którego tematem jest wpływ realizowanych przez GAZ-SYSTEM S.A. inwestycji na poprawę bezpieczeństwa energetycznego Polski. Zachęcam Państwa również do przekazywania opinii na temat podejmowanych przez naszą spółkę działań.
Z poważaniem,
Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
Rozbudowa i integracja systemu
Stale rosnące zapotrzebowanie europejskich gospodarek na gaz ziemny, liberalizacja rynku gazu w Polsce oraz potrzeba zwiększenia konkurencyjności tego rynku, a także polityka solidarności energetycznej w Unii Europejskiej (UE), która zakłada, pełną integrację europejskiej sieci przesyłowej w przyszłości to wyzwania, na które GAZ-SYSTEM S.A. odpowiada wdrażając strategię biznesową.
W odpowiedzi na te wyzwania GAZ-SYSTEM S.A. rozbudowuje sieci gazociągów w Polsce oraz integruje połączenia polskiej sieci z europejskim systemem przesyłowym. Możliwe stało się również korzystanie z usługi wirtualnego rewersu, która pozwala na import do Polski dodatkowych ilości gazu z kierunku zachodniego przez punkty we Włocławku i Lwówku na gazociągu jamalskim.
Spółka w ciągu ostatniego roku oddała do eksploatacji ponad 100 km nowych gazociągów przesyłowych, rozbudowała gazociągi na Dolnym Śląsku oraz uruchomiła połączenie z Czechami, tworząc tym samym alternatywne możliwości transportu gazu.
Obecnie możliwości techniczne w zakresie importu gazu z innego kierunku niż wschodni wynoszą już 43% rocznie.
Połączenie gazowe Polska–Czechy stanowi ważny element planowanego projektu – Korytarz Północ-Południe. Docelowo połączy on sieci Polski, Czech, Słowacji, Węgier i Chorwacji, a polska infrastruktura przesyłowa będzie stanowić istotny element integrujący system przesyłowy w tej części Europy. Pomoże to odbiorcom gazu w regionie skorzystać z elastyczności cenowej rynków spotowych i globalnego rynku LNG. W tym celu nasza spółka zależna Polskie LNG wraz z Zarządem Morskich Portów Szczecin – Świnoujście oraz Urzędem Morskim w Szczecinie prowadzi budowę Terminalu LNG w Świnoujściu.
GAZ-SYSTEM S.A. planuje także budowę podziemnych magazynów gazu, dzięki czemu spółka będzie mogła zaproponować firmom, które zechcą sprowadzać gaz LNG do Świnoujścia usługę zintegrowaną, a więc regazyfikację, przesył surowca i jego magazynowanie. Możliwość gromadzenia zapasów stworzy wielu klientom szansę na tańsze pozyskiwanie surowca niemalże z każdego miejsca na świecie.
Kolejnym etapem rozwoju polskiego systemu przesyłowego mają być nowe gazociągi w ramach gazowego Korytarza Północ-Południe. W tym celu GAZ-SYSTEM S.A. planuje w latach 2014-2017 wybudować kolejne 940 km gazociągów. W ramach nowego programu inwestycyjnego spółka chce uruchomić budowę 7 nowych gazociągów o łącznej długości około 460 km w zachodniej Polsce. Przedłużeniem tego systemu będzie połączenie Polska – Czechy o dużej przepustowości i długości około 60 km. Druga część programu inwestycyjnego obejmuje budowę 4 gazociągów o długości około 420 km we wschodniej Polsce, gdzie planuje się rozbudowę systemu przesyłowego na Podkarpaciu w celu wykorzystania połączenia Polska-Słowacja.
„Dalsza rozbudowa systemu przesyłowego i budowa kolejnych nowych gazociągów to konieczność. Wynika to z potrzeb polskiej gospodarki, budowy elektrowni, rozbudowy zakładów chemicznych. Bez tych inwestycji rozwój przedsiębiorstw w tych branżach nie będzie możliwy. Zaniedbania w tym zakresie są ogromne i jeśli chcemy rozwijać polską gospodarkę, musimy je zniwelować” – uważa Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
Realizacja planu inwestycyjnego GAZ-SYSTEM S.A. spowoduje także, że spółka będzie mogła zaoferować klientom świadczenie nowych usług, poza transportem gazu. W znaczący sposób zwiększy także źródła przychodów spółki.
Liberalizacja rynku gazu w Polsce
Zadaniem GAZ-SYSTEM S.A. jako operatora systemu przesyłowego jest stymulowanie liberalizacji rynku poprzez tworzenie przejrzystych narzędzi i mechanizmów działania. W tym celu spółka opracowała i skonsultowała z uczestnikami rynku nową Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej. Dokument ten wprowadza istotne zmiany, które umożliwią liberalizację i rozwój polskiego rynku gazu oraz harmonizację zasad funkcjonowania systemu ze standardami wypracowanymi przez europejskich operatorów sieci przesyłowych. Instrukcja wdraża operacyjne narzędzia do rozwoju giełdowego rynku gazu w Polsce oraz implementuje rozwiązania zawarte w III Pakiecie Energetycznym.
„Przeprowadzone konsultacje i pytania, które wpłynęły do nas od uczestników rynku pozwoliły na wypracowanie dokumentu, który zapewnia konkurencyjne zasady handlu gazem, przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa pracy systemu gazowego i dostaw gazu do odbiorców. Nowa wersja Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej jest pierwszą zmianą wprowadzającą tak wiele nowych rozwiązań systemowych jednocześnie i pierwszą tak szeroko konsultowaną z rynkiem. Naszą intencją było jak najlepiej odpowiedzieć na potrzeby naszych Klientów, zlecających nam przesył gazu ziemnego oraz na wyzwania dla polskiego rynku gazu” – mówi Stanisław Brzęczkowski, Kierownik Działu Bilansowania.
Spółka zawarła również umowę o współpracy z Towarową Giełdą Energii, która określa zasady współpracy stron w zakresie umożliwienia zawierania umów kupna i sprzedaży zawartych na giełdzie gazu.
Opinia eksperta – Piotra Łuby, Partnera, Lidera Grupy Energetycznej PwC
Nadrzędnym celem inwestycji realizowanych przez operatora gazociągów przesyłowych powinno być zagwarantowanie nieprzerwanych dostaw gazu ziemnego do Polski w warunkach wspierających konkurencję. Bezpośrednią konsekwencją takiego podejścia jest wzrost bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Inwestycje w rozbudowę infrastruktury gazowej, przesyłowej, regazyfikacyjnej jak również magazynowej, w dłuższej perspektywie znajdą swoje przełożenie nie tylko na wzrost bezpieczeństwa dostaw paliwa gazowego, ale również na spadek cen gazu dla odbiorców końcowych. Równocześnie pamiętać należy, że podejmowane działania muszą być prowadzone odpowiedzialnie i w dialogu z otoczeniem. Takie podejście przyczyni się do wzrostu zaufania do spółki, w oparciu o którą to wartość, GAZ-SYSTEM S.A. chce budować swoją pozycję na rynku.
Jak Pan postrzega inwestycje GAZ-SYSTEM S.A. z perspektywy bezpieczeństwa energetycznego Polski?
Piotr Łuba: Bezpieczeństwo energetyczne w odniesieniu do sektora gazu ziemnego oznacza gwarancję dostaw paliwa gazowego do odbiorców po uzasadnionej cenie. Inwestycje GAZ-SYSTEM S.A., poprzez zapewnienie możliwości dywersyfikacji kierunków dostaw gazu ziemnego do Polski, przyczyniają się bezpośrednio do poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Dodatkowo, prowadzone inwestycje zmierzające do otwarcia systemu krajowego i likwidacji wąskich gardeł, pośrednio przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności na rynku. Pojawienie się nowych graczy w obszarze obrotu gazem ziemnym oraz otwarcie polskiego rynku gazowego na rynki europejskie stymulować będzie procesy liberalizacyjne na rynku i wpływać będzie na przejrzystość kształtowania cen paliwa gazowego w kraju.
Jakie praktyczne znaczenie dla przedsiębiorców ma rozbudowa infrastruktury gazowej?
P.Ł: Rozbudowa infrastruktury i budowa połączeń transgranicznych otwiera nowe możliwości rozwoju dla przemysłu. W konsekwencji otwierają się możliwości dywersyfikacji dostawców i długości kontraktów, dywersyfikacji formuł cenowych, jak również pojawia się możliwość samodzielnej kontraktacji gazu ziemnego na rynkach płynnych, w tym zakupu paliwa na rynku giełdowym. Możliwości te będą wpływać na optymalizację ceny zakupu paliwa gazowego, a tym samym zwiększają konkurencyjność polskich podmiotów. Otwarcie rynku i możliwość zabezpieczenia dostaw paliwa na rynkowych warunkach może stanowić istotny impuls do realizacji inwestycji w segmentach, w których gaz ziemny stanowi istotny udział w kosztach. Do tego typu odbiorców zaliczyć należy największych konsumentów gazu ziemnego w Polsce, tj. sektor chemiczny, elektroenergetyczny, rafineryjny czy hutniczy.
Czy większa dostępność gazu z różnych kierunków może stanowić bodziec do rozwoju energetyki opartej o gaz?
P.Ł: Możliwość zakupu paliwa gazowego na otwartym, transparentnym i konkurencyjnym rynku, może okazać się kluczowym czynnikiem decydującym o uruchomieniu projektów inwestycyjnych opartych na gazie ziemnym, w tym m.in. w elektroenergetykę gazową. W ostatnich latach pojawiło się szereg koncepcji budowy bloków energetycznych opartych na paliwie gazowym, jednak zaledwie kilka weszło w fazę przygotowania lub realizacji. Główną przyczyną braku decyzji inwestycyjnych jest właśnie brak pełnej przejrzystości rynku gazu ziemnego i związane z tym ryzyka biznesowe. Liberalizacja rynku, której niezbędnym elementem jest możliwość zapewnienia swobodnego przepływu gazu pomiędzy rynkami, pozwoli na zmniejszenie poziomu niepewności dla inwestorów. Działania te stymulować będą rozwój elektroenergetyki opartej na paliwie gazowym, który to segment w najbliższych latach może okazać się motorem rozwoju całego rynku gazu ziemnego.
Wszystkie inwestycje realizowane przez GAZ-SYSTEM S.A. zmierzają do zagwarantowania nieprzerwanych dostaw gazu ziemnego do Polski po konkurencyjnych cenach, a tym samym do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Inwestycje prowadzone odpowiedzialnie i w dialogu z otoczeniem, w dłuższej perspektywie znajdą swoje przełożenie nie tylko w postaci spadku cen gazu dla odbiorców końcowych, ale również przyniosą wzrost zaufania do spółki, która w oparciu o tę wartość chce budować swoją pozycję na rynku.
Więcej o działaniach realizowanych przez GAZ-SYSTEM S.A. można przeczytać w pierwszym zintegrowanym raporcie rocznym opisującym zarówno kwestie finansowej, jak i pozafinansowe. Raport został przygotowany zgodnie z wytycznymi Global Reporting Initiative i obejmuje wskaźniki wyników we wszystkich aspektach działalności: ekonomicznym, środowiskowym i społecznym.
Czy wiesz, że GAZ-SYSTEM S.A. oddał do użytkowania w 2012 r. 120,5 km nowych gazociągów, przy czym w 2011 r. było to 132 km, a w 2010 r. 76,8 km.
Analiza: Magazyny gazu ziemnego, Jacek Ciborski, Wicedyrektor, Doradztwo Biznesowe, PwC
Infrastruktura magazynowa odgrywa w systemie gazowym bardzo istotną rolę. Jako dodatkowe źródło gazu zapewnia zarówno bezpieczeństwo dostaw paliwa gazowego w okresach zwiększonego poboru oraz w przypadku niespodziewanych ograniczeń dostaw z innych źródeł (np. ograniczeń importowych), jak również zapewnia bezpieczeństwo funkcjonowania całego systemu poprzez zapewnienie możliwości bieżącego bilansowania systemu. To właśnie ten ostatni czynnik jest powodem, dla którego GAZ-SYSTEM S.A. wynajmuje pojemności magazynowe na potrzeby bilansowania.
Ponadto magazyny odgrywają istotną rolę w obszarze obrotu paliwem gazowym. Z punktu widzenia przedsiębiorstw działających w tym sektorze, dostęp do magazynów stanowi istotny czynnik przewagi konkurencyjnej, pozwalając na zabezpieczenie zwiększonych dostaw w okresach zimowych, bilansowanie handlowe, optymalizację cen zakupu oraz wypełnienie wymogów w zakresie zapasów obowiązkowych zgodnie z obowiązującym prawem.
Wykorzystanie magazynów na potrzeby własne operatora systemu przesyłowego, jak również szanse jakie wynikają z bezpośredniego dostępu do magazynów i zarządzania pojemnościami magazynowymi oraz potencjalne szerokie zainteresowanie infrastrukturą magazynową spółek obrotu powoduje, że GAZ-SYSTEM S.A. analizuje możliwość i zasadność rozszerzenia wachlarza świadczonych usług o usługę magazynowania paliw gazowych. Wejście w ten obszar działalności jest naturalnym wydłużeniem łańcucha usług świadczonych przez spółkę. Własne magazyny gazu pozwoliłyby GAZ-SYSTEM S.A. nie tylko ograniczyć koszt wynajmu pojemności od stron trzecich, ale również pozwoliłyby na świadczenie dodatkowych usług bilansowania rozszerzonego systemu przesyłowego, świadczenia usług magazynowania komercyjnego paliw gazowych, czy utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego dla spółek obrotu działających na rynku polskim, a w perspektywie czasu również działających na innych rynkach wspólnotowych. Dodatkowo zaangażowanie GAZ-SYSTEM S.A. w tym obszarze pozwoliłaby na świadczenie kompleksowych usług polegających na pakietowym udostępnieniu klientom pełnego łańcucha infrastruktury będącej w posiadaniu Grupy, tj.: usługi regazyfikacji, magazynowania i przesyłu paliwa gazowego. Wprowadzenie takiej usługi wzmocniłoby pozycję GAZ-SYSTEM S.A. wobec innych podmiotów oferujących dostęp do pojemności magazynowych.
Wchodzenie przez operatorów systemów przesyłowych w inne obszary związane z infrastrukturą gazową jest praktyką również innych operatorów europejskich. Operatorzy infrastruktury niejednokrotnie obejmują swoim działaniem nie tylko obszar przesyłu, ale również terminale regazyfikacyjne LNG oraz magazyny gazu ziemnego. Taka konfiguracja obszarów działalności pozwala na spójne zarządzanie całą dostępną infrastrukturą w ramach systemu gazowego, co przekłada się na wzrost efektywności jej wykorzystania, a także lepszą dostępność usług dla klientów.
Biorąc pod uwagę obecną specyfikę rynku gazu ziemnego w Polsce, uzupełnienie wachlarza usług GAZ-SYSTEM S.A. o magazynowanie gazu ziemnego, pozwoliłoby dodatkowo na zwiększenie przejrzystości rynku, co w konsekwencji może sprzyjać rozwojowi konkurencji.
Newsletter powstaje przy współpracy z PwC
Redakcja:
GAZ-SYSTEM S. A.
Zespół ds. Komunikacji
Małgorzata Polkowska – Rzecznik Prasowy
tel. +48 22 220 15 46; tel. kom. + 48 691 911 217
e-mail: pr@gaz-system.pl
Aneta Szczepańska – Koordynator ds. PR
tel. +48 22 220 18 79; tel. kom. + 48 607 630 514
e-mail: pr@gaz-system.pl
Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. jest spółką strategiczną dla polskiej gospodarki, odpowiedzialną za przesył gazu ziemnego oraz zarządzanie najważniejszymi gazociągami w Polsce. Do 2014 r. GAZ-SYSTEM S.A. wybuduje ponad 1000 km nowych gazociągów przesyłowych. Najważniejsze z nich powstaną w północno-zachodniej i środkowej Polsce. Rozbudowa sieci gazociągów może stanowić ważny element Korytarza Gazowego Północ-Południe łączącego terminal LNG w Świnoujściu z planowanym terminalem LNG w Chorwacji poprzez infrastrukturę przesyłową krajów Europy Środkowej. Inwestycje zrealizowane przez GAZ-SYSTEM S.A. w 2011 roku oraz usługa wirtualnego rewersu na gazociągu jamalskim stworzyły techniczne możliwości importu do Polski ponad 3,3 mld m sześc. gazu rocznie z nowych źródeł (ok. 30% obecnie realizowanego importu).